Selen w tabletkach – kiedy warto sięgnąć po suplementy?
Selen jest dla organizmu szczególnie ważnym minerałem, ponieważ pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz tarczycy. Obniżony poziom selenu może niekorzystnie wpływać na zdrowie. Kiedy warto sięgnąć po suplement diety zawierający ten pierwiastek?
Selen – na co pomaga i w jakiej ilości go potrzebujemy?
Na co pomaga selen? Przede wszystkim chroni komórki przed stresem oksydacyjnym oraz pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego i tarczycy. Tarczyca to zresztą narząd o najwyższym stężeniu tego pierwiastka w przeliczeniu na masę tkanki.
Odpowiedni poziom selenu w diecie jest szczególnie ważny m.in. dla osób o niższej odporności i dla kobiet spodziewających się dziecka lub w okresie laktacji. Instytut Żywności i Żywienia zaleca, aby osoby powyżej 13. roku życia spożywały 55 mcg selenu dziennie. W przypadku kobiet w ciąży wartość ta wzrasta do 60 mcg, a u karmiących piersią – do 70 mcg1.
Niski poziom selenu – objawy
Niski poziom selenu organizm manifestuje w różny sposób. Najczęściej pojawiające się objawy niskiego poziomu selenu to:
- dolegliwości ze strony tarczycy
- dolegliwości ze strony serca
- łamliwość (a w skrajnych przypadkach utrata) paznokci oraz wypadanie włosów
- dolegliwości ze strony układu nerwowego
- brzydki oddech
Dlaczego żywność nie zawsze jest najlepszym źródłem selenu?
Najłatwiejszą metodą dostarczania tego minerału wydaje się spożywanie większej ilości pokarmów, które go zawierają. Są to m.in.:
- orzechy brazylijskie
- ryby (głównie tuńczyk i łosoś)
- ryż
- otręby pszenne i owsiane
- nasiona słonecznika
Jednak ilość selenu w produktach roślinnych jest w dużej mierze zależna od jakości ziemi uprawnej. Na stężenie tego pierwiastka w glebie wpływają m.in. opady deszczu, parowanie i poziom pH. To sprawia, że w niektórych regionach żywność zawiera bardzo mało selenu. Również skutki zmiany klimatu stopniowo zmniejszają jego stężenie w glebach wielu krajów.
W Polsce już w latach 80. stwierdzono, że ziemie są mało zasobne w ten pierwiastek. Średnie stężenie selenu w naszych glebach jest o ponad jedną czwartą niższe niż w wielu innych częściach świata, a szczególnie mało tego minerału zawierają gleby piaskowe2, typowe m.in. dla Mazowsza.
Jak uzupełnić niedobór selenu? Selen w tabletkach
Kiedy trudno włączyć pokarmy bogate w ten składnik do codziennego menu, z pomocą przychodzą tabletki z selenem. Selen znajdziemy w wielu preparatach multiwitaminowych, ale jest on także dostępny w formie samodzielnego produktu. Suplementy mogą zawierać selen organiczny, który jest łatwiejszy do wchłonięcia przez organizm i znajduje się w produktach Naturell.
Przed rozpoczęciem przyjmowania jakiegokolwiek preparatu warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Suplementacja selenu powinna być spersonalizowana i powinna ona brać pod uwagę nawyki żywieniowe, a także uwzględniać indywidualne potrzeby organizmu.
Źródła:
- M. Jarosz (red. nauk.), Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017.
- M. Piotrowska, Zawartość selenu w uprawnych glebach polski, Zakład Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, „Roczniki Gleboznawcze”, t. XXXV, nr 1, Warszawa 1984.