Witamina D w ciąży - dlaczego jest tak ważna i jak ją suplementować?

W badaniu opublikowanym w 2024 wskazano, że ponad 50% kobiet w ciąży miało niski poziom witaminy D⁷. Dlatego tak istotna jest odpowiednia suplementacja, nie tylko na etapie planowania ciąży.

Rodzaje i źródła witaminy D

Istnieją dwie formy witaminy D²: 

• Witamina D2 (ergokalcyferol) – pochodzi z roślin i drożdży, rzadziej wykorzystywana przez organizm. 

• Witamina D3 (cholekalcyferol) – jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania UVB i znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak tłuste ryby morskie, żółtka jaj oraz wątroba. 

Chociaż organizm może samodzielnie syntetyzować witaminę D3 pod wpływem słońca, to nie zawsze jest to wystarczające. Styl życia, ograniczona ekspozycja na światło słoneczne oraz stosowanie kremów z filtrem UV mogą znacząco obniżać produkcję witaminy D³. 

Jakie funkcje pełni witamina D w ciąży?

Do najważniejszych funkcji witaminy D należy^2,4: 

• pomoc w prawidłowym wchłanianiu i wykorzystaniu wapnia i fosforu  w organizmie, 

• wspieranie mineralizacji kości przez co pomaga w utrzymaniu zdrowych kości, 

• pomaganie w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni,

• wsparcie prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. 

Suplementacja witaminy D w okresie ciąży – od kiedy powinno się ją prowadzić?

Zbyt niski poziom witaminy D jest powszechnym problemem w Polsce³. Ostatnio opublikowane badania wskazały, że ponad 50% kobiet w ciąży miała niski poziom witaminy D w organizmie⁷. Zaleca się, aby kobiety rozpoczęły suplementację już na etapie planowania ciąży, a najpóźniej od drugiego trymestru aż do porodu¹. 

Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, poziom optymalny witaminy D powinien wynosić 30-50 ng/ml⁶.

Jak powinna wyglądać suplementacja witaminy D w ciąży?

Suplementacja witaminy D u kobiet w ciąży powinna być prowadzona pod kontrolą lekarza i dostosowana do indywidualnych potrzeb organizmu. Kluczowe jest oznaczenie poziomu 25(OH)D w surowicy, ponieważ pozwala to na precyzyjne dobranie optymalnej porcji⁶.  

W przypadku braku możliwości wykonania badania, zaleca się suplementację witaminy D3 w ilości 2000 IU/dobę, zgodnie z aktualnymi wytycznymi⁶.  

Kobiety z nadwagą oraz otyłością mają większe zapotrzebowanie na witaminę D, ponieważ tkanka tłuszczowa magazynuje jej znaczną ilość, zmniejszając jej dostępność dla organizmu. 

Ostatnio pojawiają się doniesienia, że porcja 4000 IU/dobę jest bardziej efektywna. Jednak ze względu na obecność witaminy D w wielu suplementach dla kobiet w ciąży, istnieje ryzyko jej nadmiernego spożycia. Dlatego zalecana porcja dla populacji ogólnej kobiet w ciąży, które nie badały poziomu 25(OH)D3, wynosi 2000 IU/dobę^3,6.

Warto dokładnie sprawdzić skład przyjmowanych suplementów diety, aby uniknąć nadmiernej podaży składników odżywczych, co mogłoby mieć negatywny wpływ na zdrowie matki i dziecka. W razie jakichkolwiek wątpliwości z tym związanych zawsze warto skonsultować się w tej sprawie ze swoim lekarzem.

Bibliografia: 

1. Misiorowska J., Misiorowski W., Rola witaminy D w ciąży, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVII, nr 12, 2014. 
2. Stefanowicz E., Suplementacja witaminy D u kobiet w ciąży, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021. 
3. Rusińska A., Płudowski P., Walczak M., Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r., Postępy neonatologii, 2018; 24(1). 
4. Witamina D pomaga w prawidłowym wchłanianiu/wykorzystywaniu wapnia i fosforu. Witamina D pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu wapnia we krwi. Witamina D pomaga w utrzymaniu zdrowych kości. Witamina D pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni. Witamina D pomaga w utrzymaniu zdrowych zębów. Witamina D pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego 
5. https://www.ptgin.pl 
6. Płudowski P, Kos-Kudła B, Walczak M, Fal A, Zozulińska-Ziółkiewicz D, Sieroszewski P, Peregud-Pogorzelski J, Lauterbach R, Targowski T, Lewiński A, et al. Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland. Nutrients. 2023; 15(3):695. https://doi.org/10.3390/nu15030695 
7. Abdelmageed RM, Hussein SMM, Anamangadan SM, et al. Prospective cohort study of vitamin D deficiency in pregnancy: Prevalence and limited effectiveness of 1000 IU vitamin D supplementation. Womens Health (Lond). 2024;20:17455057231222404. doi:10.1177/17455057231222404