Jod - właściwości, działanie, zastosowanie, dieta, suplementacja

Co to jest jod?

Jod, pierwiastek śladowy w organizmie człowieka, jest minerałem, który niestety nie jest w nim magazynowany i którego zawartość w ludzkim organizmie jest mniejsza, niż 0,01%. Natomiast jest to związek o podstawowym znaczeniu dla funkcjonowania organizmu, dlatego warto dostarczać go np. wraz z dietą^1,2.

Jod można również wchłaniać z powietrza za pomocą układu oddechowego i przez skórę². Współcześnie zbyt niski poziom jodu w organizmie jest sporym problemem wśród populacji, mimo, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) już dawno określiła, ile powinna wynosić dzienna porcja tego pierwiastka, którą powinno się  spożywać i według tych informacji wprowadzono w krajach na całym świecie system wspierający odpowiednie spożycie jodu, np. poprzez dostarczanie soli jodowanej do gospodarstw domowych^7,8.

Jod – właściwości i działanie

Jod, mimo tego, że naturalnie występuje w organizmie w niezwykle małej ilości, jest bardzo ważnym elementem do jego dobrego funkcjonowania. W ludzkim organizmie występuje przede wszystkim w tarczycy. Jod jest niezbędny w procesie wytwarzania hormonów tarczycowych – tyroksyny i trijodotyroniny. Hormony te z kolei są bardzo istotne w funkcjonowaniu organizmu, ponieważ wpływają na prawidłową pracę mózgu, układu nerwowego i kostnego, a także regulują proces wzrostu i dojrzewania komórek.

Biorąc pod uwagę, jak ważną rolę w pracy organizmu odgrywa jod, należy dbać o jego odpowiednią podaż. Niedostatek jodu może doprowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu niektórych narządów ^2,8.

Jod – na co pomaga i jakie ma zastosowanie?

Oprócz swojej kluczowej roli w pracy tarczycy, właściwości jodu to także wsparcie zdrowia skóry,  a także pomoc w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Zwiększone zapotrzebowanie na jod występuje w czasie ciąży i podczas karmienia piersią ⁴.

Produkty bogate w jod

 Aby dostarczać do organizmu odpowiednie ilości cennego minerału, warto wprowadzić do diety produkty zawierające jod i regularnie po nie sięgać. Istnieją takie, w których zawartość jodu jest znacznie podwyższona. Należą do nich produkty pochodzące z morza:

• ryby
• owoce morza
• wodorosty i algi morskie

Produkty zawierające jod to również mleko, przetwory mleczne, warzywa i owoce, a także sól jodowana². Jod w jedzeniu jest ważna, ale należy też pamiętać, aby nie przekroczyć dziennej porcji, która wynosi 150 µg/d⁶.

Jod nad morzem – kiedy jest go najwięcej?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, jod można również absorbować za pomocą dróg oddechowych oraz skóry i w tym celu warto korzystać z nadmorskiego powietrza. Kiedy jechać nad morze po jod? Najlepiej wybrać taki moment, kiedy notuje się wysoką wilgotność powietrza. Największe stężenie jodu w nadmorskim powietrzu w ciągu roku jest w okresie późnego lata, a w ciągu dnia – wczesnym rankiem⁵.

Jod w tabletkach – kiedy warto zastosować suplementację?

Oprócz stosowania diety bogatej w jod i regularnego spędzania czasu nad morzem, możemy wspomagać się suplementacją i sięgać po tabletki z jodem, np. z jodkiem potasu. Jest to istotne szczególnie u osób, które cierpią na niedostateczną ilość jodu w organizmie, u kobiet w ciąży lub planujących zajście w ciążę, jak i u osób będących na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej (sprawdź, jak powinna wyglądać suplementacja dla wegan), czyli pozbawionej ryb i mleka⁶. Będzie to też pomocne u tych, którzy ograniczają spożycie soli jodowanej w swojej diecie.

Warto wybierać tabletki z jodem, które mają proste i czyste składy, czyli takie niezawierające substancji wypełniających, barwników, konserwantów syntetycznego pochodzenia, jak np. suplement Naturell Jod.

Bibliografia:

1. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/73819,skladniki-mineralne
2. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/74618,jod
3. https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/lista/show.html?id=113696
4. https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/61949,zapotrzebowanie-na-jod-w-okresie-ciazy
5. https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/lista/show.html?id=105762
6. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/220226,suplementacja-w-dietach-wegetarianskich-i-weganskich-praktyczne-wskazowki
7. https://link.springer.com/article/10.1007/s10653-015-9681-4
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3074887/